เคยสงสัยกันไหมครับว่าซองเล็กๆ ที่มักพบในกล่องรองเท้าหรือขวดวิตามินนั้นคืออะไร? นั่นคือ "ซิลิกาเจล" สารดูดความชื้นที่มีบทบาทสำคัญในการรักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ์และอาหารมากมาย แต่ถ้าหากกิน ซิลิกาเจล เข้าไปโดยบังเอิญ จะเป็นอันตรายหรือไม่? มาหาคำตอบกันในบทความนี้
ซิลิกาเจล (Silica Gel) เป็นสารสังเคราะห์ที่มีคุณสมบัติดูดความชื้นได้ดีเยี่ยม ประกอบด้วยซิลิคอนไดออกไซด์ (SiO2) ที่มีโครงสร้างเป็นรูพรุนขนาดเล็ก จากงานวิจัยของ Ng และ Mintova ในปี 2008 ระบุว่า ซิลิกาเจล สามารถดูดซับความชื้นได้มากถึง 40% ของน้ำหนักตัวเอง
ป้องกันการเสื่อมสภาพของอาหาร: ช่วยยืดอายุการเก็บรักษาอาหารแห้ง
รักษาคุณภาพของผลิตภัณฑ์: ป้องกันการจับตัวเป็นก้อนของผงปรุงรส
ต้านการเจริญเติบโตของเชื้อรา: ลดความชื้นที่เอื้อต่อการเติบโตของเชื้อรา
แม้ว่าซิลิกาเจลจะมีป้ายเตือน "ห้ามรับประทาน" แต่ความจริงแล้ว การกินซิลิกาเจลโดยบังเอิญไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรงอย่างที่หลายคนกังวล
ไม่เป็นพิษ: จากการศึกษาของ Friedman ในปี 2011 กล่าวว่า ซิลิกาเจลไม่มีสารพิษและไม่ทำปฏิกิริยากับร่างกายมนุษย์
ไม่ละลาย: เนื่องจากไม่ละลายน้ำ จึงผ่านระบบทางเดินอาหารโดยไม่ถูกดูดซึม
มีอาการเพียงเล็กน้อย: อาจเกิดอาการระคายเคืองในปากหรือลำคอเล็กน้อย
อย่างไรก็ตาม ควรระวังในกรณีต่อไปนี้:
เด็กเล็ก: อาจเกิดการอุดตันทางเดินหายใจได้
ซิลิกาเจลที่มีสารเติมแต่ง: บางชนิดอาจมีสารโคบอลต์คลอไรด์ที่เป็นพิษ
อย่าตื่นตระหนก: โอกาสเกิดอันตรายร้ายแรงมีน้อยมาก
ดื่มน้ำ: ช่วยชะล้างและป้องกันการระคายเคือง
สังเกตอาการ: หากมีอาการผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์
โทรศูนย์พิษวิทยา: ในประเทศไทย โทร 1367 ตลอด 24 ชั่วโมง
ซิลิกาเจลเป็นสารกันชื้นที่มีประโยชน์มากในการรักษาคุณภาพอาหาร แม้จะไม่ได้ออกแบบมาสำหรับการบริโภค แต่ก็ไม่เป็นอันตรายร้ายแรงหากกินเข้าไปโดยบังเอิญ อย่างไรก็ตาม การป้องกันย่อมดีกว่าการแก้ไข ดังนั้นควรเก็บให้พ้นมือเด็กและสัตว์เลี้ยง และทิ้งอย่างถูกวิธีเมื่อไม่ใช้งานแล้ว
Ng, E. P., & Mintova, S. (2008). Nanoporous materials with enhanced hydrophilicity and high water sorption capacity. Microporous and Mesoporous Materials, 114(1-3), 1-26.
Friedman, M. (2011). Silica gel: A versatile and safe food additive. Food and Nutrition Sciences, 2(10), 1121-1126.
Centers for Disease Control and Prevention. (2021). "NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards: Silica, amorphous"
ศูนย์พิษวิทยารามาธิบดี. (2024). บริการให้คำปรึกษาทางโทรศัพท์. https://med.mahidol.ac.th/poisoncenter/th